Interview met De Blauwe Raaf
Hierbij een (blitz-)interview in het HLN met de Blauwe Raaf. Een fijne verrassing, vinden jullie niet?
Het artikel verscheen naar aanleiding van de overname van Uitgeverij Averbode door Plantyn.
De iconische kleutertijdschriften Doremi(ni), Zonneland, Zonnesteen en Zonnestraal verdwijnen hiermee helaas van het toneel.
Knutselen met eierdozen en wc-rolletjes: «Héérlijk ouderwets!»
In eierdozen ziet ze juwelen- of EHBO-kistjes, van WC-rolletjes maakte ze kerstversiering. Goele Neyens (58) bedacht zeven jaar lang de knutselpagina’s voor de nu uitdovende Doremi-boekjes. ‘Van ‘niets’ toch ‘iets’ maken, overal het schone in zien, onze jeugd weghouden van de iPad – haar verdienste is niet min. “Door te knutselen leren kinderen doorzetten. Vecht met draad of papier, en toch niet alles in een hoek smijten.”
HLN 31-1-2024 – NADINE VAN DER LINDEN
Haar atelier in Deurne is een andere wereld. Je hoort er nog werkwoorden als punniken, kleien, spijkeren, weven en rijgen, hier dringt Engels als ‘gamen’of ‘chatten’ nog niet binnen. Er liggen kralen, er liggen lipjes van drankblikjes en metalen deksels van confituurpotten. Ordinair gerief, afval zelfs, maar niet in de handen van bezielster Goele Neyens. Geboren creatieveling. Als kind richtte ze witte schoendozen in tot mini-woonkamers, gordijntjes en al. Haar jeugd viel in de jaren 70, «een verkleedkoffer was al heel wat». Spelen deed ze, «vanaf dat ik een meter groot was», met de naaimachine van haar moeder. Daarna studeerde ze schilderkunst.
Doorbijten
Vandaag zit ze tegenover jongeren die elke Pokémon kennen, maar amper weten wat een vingerhoed of schildersezel is. En hoort ze regelmatig: «Ik kan dat niet.» Soms is het een gebrek aan zelfvertrouwen, soms te weinig oefening. «Kinderen die vandaag geen knoopje kunnen maken, dat gebeurt. Of zelfs kinderen die vragen: wat is dat, een knoopje maken? » Maar de goésting om te creëren, die is er nog steeds, stelt ze vast tijdens de workshops bij jeugddiensten en festivals, en op verjaardagsfeestjes van haar atelier De Blauwe Raaf. «Ook de vaders doen dan mee. Zien knutselen doét knutselen. » Het is goed voor de motorische vaardigheden, weet ze. «Je leert problemen oplossen en frustraties verbijten. Vechten met de draad of het papier en tóch niet alles in een hoek smijten. Al knutselend leren kinderen door te zetten tot iets ‘af’ is. Dat is het grote verschil met losse invulboekjes, bijvoorbeeld.»
Instagramwaardig
Zeven jaar lang maakte Goele ook de knutselpagina’s voor ‘Doremi’ en ‘Doremini’, schooltijdschriften die door de uitgeverij worden stopgezet. «Je kan die pagina’s vergelijken met het opstellen van een recept: het lijkt simpel, maar het is belangrijk om geen stap over te slaan. Sowieso mochten er maximaal acht stappen zijn, en niet alles is even eenvoudig uit te leggen.» Zoals: hoe maak je in het eierdoosje de opening waar het slotje van de schatkist komt? Bovendien mogen de materialen niet te vergezocht zijn. «Niet iedereen heeft plooidraden of gekleurd karton in huis. Daarom wordt er ook zo vaak met verpakkingen gewerkt, de spreekwoordelijke lege melkfles. Al vind je tegenwoordig in ketens als Action voor een paar euro heel leuk materiaal, van stickers tot kraaltjes. Ook hun verf en lijm zijn goed. Maar voor belangrijke voorwerpen als scharen investeer ik liever wat meer.» Liefst verzint ze knutselwerkjes waar nadien ook iets mee te doén valt. «Als ik uit een lege Bosto-rijstverpakking een brievenbus laat maken, zal ik zorgen dat die bovenaan een klep heeft zodat er ook echt mee gespeeld kan worden.» Al hoort ze tegenwoordig soms van kinderen: «Thuis ga ik dat direct moeten weggooien.» Willen ouders hun interieur Instagramwaardig houden, zonder kleiwerkjes op de vitrine-direct kast? Bekijken ze knutselwerk als rommel? Of beseffen ze soms niet wat het voor hun kind betekent zélf iets gemaakt te hebben? «Ik weet het niet, maar mijn hart breekt. Al zijn er gelukkig veel meer ouders die zeggen: dat ene werkje hielden we jaren bij.»
Goed voor portemonnee
Zelf denkt Goele graag terug aan haar jeugd, waar knutselen heel normaal was. Het gezin had het niet breed en recycleren was een manier was om toch een leuke handtas of sjaal te hebben. Ook in deze tijden van cryptomunten blijft het een vaardigheid die doet besparen. «Als mensen weten hoe je zelf een cadeautje maakt, of hoe je een gebroken voorwerp kan repareren: dat is goed voor de portemonnee en het milieu.» Regel matig ontmoet ze overigens kinderen die er echt uitspringen. «Ik merk het gauw als een kind zowel creatief als handig is. In die combinatie steekt veel potentieel. Dat zal ik altijd met veel complimenten aan de ouders vertellen.» Haar atelier De Blauwe Raaf zet Goele gewoon verder, ook als ‘Doremi’ eind dit schooljaar stopt. Ze is van plan om via Facebook nog een best of van haar ‘Doremi’-projecten ter beschikking te stellen, want eigenlijk is dat een stukje Vlaams erfgoed. Iets anders dan de Amerikaanse knutselwerkjes die je op het internet vindt. Goele: «Je mist dan het huiselijke, het lokaal-ambachtelijke.» Het zit ’m in details: het potje rijstpap van een Kempense boerderij dat bloempot wordt, een doorgesneden fles Spa Reine die een muziekinstrument wordt… «Het is allemaal een beetje ouderwets. Maar daar schaam ik mij niet voor. Ik ben gráág ouderwets.»
Jullie -blije en trotse- Raaf
